SURYA

Η σανσκριτική λέξη, Surya (सूर्य) σημαίνει "Ήλιος".
Στην Αρχαία Ινδική Γραμματεία, βρίσκουμε και διάφορες άλλες ονομασίες του Ηλίου (Surya, सूर्य), όπως: Āditya (आदित्य), Arka (वापस), Bhānu (भानु), Savitru (सवितृ), Pushana (पूषन्), Ravi (रावी), Mārtanda (मार्तंड), Mitra (भागीदारों) και Vivasvāna (व्यर्थजीना). 

Ο Surya (सूर्य) είναι μία Ηλιακή Θεότητα στον Ινδουισμό, ειδικά στην παράδοση της Saura (सौरा).
- Η Saura (सौरा) είναι Ινδουιστικό δόγμα που πήρε το όνομα του, από τον Surya (सूर्य) και απαντάται σε διάφορες πολιτείες, όπως: την Rajasthan (राजस्थान), την Gujarat (गुजरातराज्यं), την Madhya Pradesh (मध्य प्रदेश), την Bihar (बिहार) και άλλες.
Ο Surya (सूर्य) είναι μία από τις πέντε θεότητες, που θεωρούνται ισοδύναμες σε στοιχεία και έννοιες, ώστε να καταλάβουν τον Brahma (ब्रह्म) στην παράδοση των Smarta (स्मार्टा).
- Ο Brahma (ब्रह्म) είναι το Ανώτατο, Παγκόσμιο Ον που αποτελεί την εκκίνηση του κόσμου.
- Το Smarta (स्मार्टा) είναι Ινδουιστικό κίνημα της κλασσικής περιόδου.

Στον Μεσαιωνικό Ινδουισμό, η σανσκριτική λέξη, Surya (सूर्य), αποτελούσε επίσης επίθετο των μέγιστων Ινδικών Θεοτήτων, όπως: του Shiva (शिव, Ύψιστος Θεός της Θεϊκής Ενέργειας), του Brahma (ब्रह्मा, ο Θεός της Δημιουργίας) και του Vishnu (विष्णु, Ύψιστος Θεός της Θεϊκής Προστασίας).

Σε μερικά Αρχαία κείμενα και έργα τέχνης, ο Surya (सूर्य) παρουσιάζεται συγκριτικά με τον Indra (इन्द्र, τον Θεό Φύλακα, τον Βασιλιά του κεραυνού και της αστραπής, τον Βασιλιά της βροχής και των ποταμών, τον Βασιλιά του Παραδείσου), με τον Ganesha (गणेश, τον περισσότερο λατρεμένο Θεό του Ινδικού Πανθέου) και με άλλους.

Ο Surya (सूर्य) εμφανίζεται επίσης, σε Βουδιστικά έργα τέχνης και λογοτεχνικά κείμενα.
Συνήθως απεικονίζεται πάνω σε ένα άρμα με επτά άλογα που συμβολίζουν τα επτά χρώματα του οπτικού φωτός και τις επτά ημέρες της εβδομάδας.

Τέλος, ο Surya (सूर्य) είναι ένας από τους Navagrahas (नवग्रह, 9 Αστρικά Σώματα ή 9 Realms ή 9 Πλανήτες στην Ινδική και Vedic / Βεδική Αστρολογία, 9 Μυθικές Θεότητες του Ινδουισμού). 

Μεγάλες γιορτές και προσκυνήματα είναι αφιερωμένα στον Surya (सूर्य), όπως: η Makara Sankranti (मकर संक्रान्ति), η Pongal (पोंगल), η Chath Puja (छठ पूजा) και η Kumbha Mela (कुंभ पर्व). 

Στους παλαιότερους Vedic (वैदिक, Βεδικούς) Ύμνους, όπως είναι ο 1.115 της Rigveda (ऋग्वेद), ο Surya (सूर्य) αναφέρεται με ιδιαίτερη λατρεία για τον "Ανατέλλοντα Ήλιο", να διασκορπίζει το σκοτάδι και να φέρνει την γνώση, το καλό και την ζωή.
- Η Rigveda (ऋग्वेद) είναι Αρχαία Ινδική συλλογή Vedic (वैदिक, Βεδικών) σανσκριτικών ύμνων που συνοδεύονται από σχόλια πάνω στις θρησκευτικές λειτουργίες, στις τελετές και στις ερμηνείες μυστικιστικών κειμένων, η οποία χρονολογείται προ του 1000 π.Χ.
Σε άλλους ύμνους όμως, ο Ήλιος (Surya, सूर्य) είναι ένα άψυχο πετράδι στον Ουρανό (Rigveda / ऋग्वेद 5.47, 6.51 και 7.63)
ή μία προσωπική Θεότητα.

Στην συλλογή Vedic (वैदिक, Βεδική) λογοτεχνημάτων, Brahmanas (ब्राह्मणम्), ο Surya (सूर्य) εμφανίζεται με τον Agni (अग्नि, τον Θεό της Φωτιάς) στους ίδιους ύμνους, όπου ο Surya (सूर्य) λατρεύεται για την ημέρα και ο Agni (अग्नि) για τον σημαντικό ρόλο του, στην νύχτα.
- Οι Βέδες (वेद, Vedas) είναι τα αρχαιότερα σωζόμενα γραπτά της Σανσκριτικής Λογοτεχνίας και του Ινδουισμού (1500 - 500 π.Χ.). Αυτά τα θρησκευτικά ιερά κείμενα της Αρχαίας Ινδίας, θεωρούνται από τους Ινδουιστές ότι είναι apauruṣeya (अपुरू जीया), δηλαδή ότι "δεν είναι γραμμένα από άνθρωπο ή υπεράνθρωπο", αλλά "απρόσωπα, χωρίς συγγραφέα".

Το έπος της Mahabharata (महाभारतम्, σανσκριτικό έπος της Αρχαίας Ινδίας / 4ος ή 8ος Αιώνας π.Χ. - 4ος Αιώνας μ.Χ.) ανοίγει με ένα κεφάλαιο, αφιερωμένο στον Surya (सूर्य) που τον αποκαλεί: "Μάτι του Σύμπαντος, Ψυχή κάθε ύπαρξης, Πηγή όλης της ζωής, Σύμβολο ελευθερίας και Πνευματικής χειραφετήσεως".

Στην Βουδιστική τέχνη, ο Surya (सूर्य) τιμάται ως Θεότητα, όπως συνέβαινε στα Αρχαία έργα με τον Ashoka (अशोक, Ινδός Αυτοκράτορας της Δυναστείας των Maurya / 268 - 232 π.Χ.).
Σε ένα ανάγλυφο του Βουδιστικού Ναού Mahabodhi (महाबोधि विहार, "Ναός της Μεγάλης Αφυπνίσεως"), ο Surya (सूर्य) εμφανίζεται πάνω σε ένα άρμα με τέσσερα άλογα, έχοντας στο πλάι του, τον Usha (उषा) και την Prattyusha (प्रत्युषा).
Αυτό το έργο που είναι υιοθετημένο από την πρώιμη Ινδουιστική παράδοση, παρουσιάζει τον Surya (सूर्य) ως σύμβολο της νίκης του καλού πάνω στο κακό.

Το όνομα, Surya ή Ravi (सूर्य / रावी) είναι η ρίζα της λέξεως, Ravivara / Bhanuvara (रविवार / भानुवार), όπως ονομάζεται η Κυριακή στο Ινδικό Ημερολόγιο. Η Κυριακή στο Ελληνορωμαϊκό και στο Ινδοευρωπαϊκό Ημερολόγιο, είναι η ημέρα που είναι αφιερωμένη στον Ήλιο.